Ιερά Μονή Μεγάλου Σπηλαίου

By Μητρόπολη Αιγιαλείας και Καλαβρύτων - Απριλίου 13, 2017



Τοποθεσία  
To καταπληκτικότερο ιερό προσκύνημα της Ορθοδοξίας στην Πελοπόννησο, είναι η Ιερά Μονή του Μ. Σπηλαίου, η οποία προκαλεί δέος καθώς βρίσκεται στη σκιά απόκρημνου βράχου σε υψόμετρο 940 μ. Πήρε το όνομα της από το κάθετο βραχώδες
συγκρότημα του Χελμού, επάνω στο οποίο είναι κτισμένη η Μονή. Σήμερα οκταόροφη, υψώνεται "κολλημένη" στο βράχο καθηλώνοντας και τον πιο αδιάφορο επισκέπτη. Το καθολικό της Μονής σκαμμένο στο βράχο, είναι ναός σταυροειδής, εγγεγραμμένος με δύο νάρθηκες. Ο κύριος ναός έχει τοιχογραφίες του 1653, αξιόλογα μαρμαροθετήματα στο δάπεδο, ξυλόγλυπτο τέμπλο κ.λ.π.
Στη Μονή του Μ. Σπηλαίου η ψυχή του πιστού αισθάνεται τη μηδαμινότητά της, καθώς εισέρχεται στην κατανυκτική ατμόσφαιρα του ναού μέσα στο κοίλωμα του σπηλαίου.
Ιστορία Μονής
Κατά το Κτιτορικό της Μονής, η ιστορία και η ζωή της Μονής του Μ. Σπηλαίου αρχίζει με το θαυμαστό τρόπο της ανεύρεσης της Ιεράς Εικόνος. Δύο αδελφοί από την Θεσσαλονίκη, Συμεών και Θεόδωρος, διακρινόμενοι για την μόρφωση και την ευσέβειά τους, αφού ασκήθηκαν στα όρη Όλυμπος, Όσσα και Πηλίο, ήλθαν στο Άγιο Όρος για να γνωρίσουν φωτισμένους ησυχαστές και άνδρες της ερήμου. Από εκεί πήγαν στους Αγίους Τόπους για να προσκυνήσουν όλα τα μέρη που περιπάτησαν οι Θεανδρικοί πόδες του Σωτήρος Χριστού. Στα Ιεροσόλυμα έγιναν ιερείς από τον σπουδαίο επίσκοπο της Αγίας Πόλης Μάξιμον. Εκεί ο καθένας ξεχωριστά είδε την ίδια οπτασία και έλαβαν την εντολή να μεταβούν στην Αχαΐα , να εύρουν την ιστορηθείσα από τον Θεηγόρο Ευαγγελιστή Λουκά ανάγλυφη εικόνα της Παναγίας. Υστερα από πολλές περιπλανήσεις και αποκαλυπτικά όνειρα, συνάντησαν,στην περιοχή της Ζαχλωρούς τη βοσκοπούλα Ευφροσύνη το 362 μ.Χ. Όταν την πλησίασαν, η Ευφροσύνη τους προσκυνά με σεβασμό και αναφέρει τα ονόματα τους. Στην συνέχεια τους οδηγεί στο σπήλαιο που βρισκόταν η αναζητούμενη Ιερά Εικόνα, τήν οποία είχε ανακαλύψει -προ ολίγου χρόνου - η ίδια - θεία Βουλή-, με την οδηγία ενός τράγου, που πήγαινε στο σπήλαιο για νερό και εξήρχετο με βρεγμένο το γένειον του. Με πολλή χαρά, ευγνωμοσύνη και ευλάβεια, οι μοναχοί Συμεών και Θεόδωρος πήραν την εικόνα έξω του Σπηλαίου και το εκαθάρισαν από την πυκνή βλάστηση.
Φωτ. Το σημείο ευρέσεως της Ιεράς Εικόνος
Όταν έκαυσαν τα κλαδιά, από την θερμότητα ετινάχθηκε βίαια δράκων προς την έξοδο του Σπηλαίου, όπου δια κεραυνού εφονεύθηκε. Αναμνηστικά αυτού του θαύματος σώζονταν, μέχρι τελευταία, τα οστά του δράκοντα. Μέσα στο σπήλαιον κατασκεύασαν μικρόν Ναόν και μερικά μικρά κελλιά με την συνδρομή του πλήθους των πιστών, που συνέρρεαν δια να προσκυνήσουν την θαυματουργή εικόνα της Θεοτόκου και να ακούσουν τον Θείο Λόγο από τους Θεοκήρυκες Πατέρες Συμεών και Θεοδώρον. Πολλοί από τους ακροατές παρέμεναν για άσκηση. Έτσι σιγά-σιγά η Μονή έγινε μία από τις πλέον πολυμονάχους Μονάς και γνώρισε ακμή και αίγλη. Υπήρξε δια μέσου των αιώνων φάρος της Ορθοδοξίας, έπαλξη του Ελληνισμού, εστία αντίστασης κατά των Τούρκων κατακτητών και άπαρτο φρούριο. Τέσσαρες φορές καταστράφηκε από πυρκαγιές, το 840, το 1400, το 1640 και το 1934 πάντοτε όμως διεσώζετο η Αγία Εικόνα με τρόπο θαυμαστό. Κατά τους χρόνους της Τουρκοκρατίας, επειδή ήταν κέντρο αντίστασης κατά των κατακτητών, δέχτηκε πολλές επιθέσεις, αλλά ποτέ δεν κατακτήθηκε. Είναι γνωστή η υπερήφανη, ηρωική απάντηση του ηγούμενου Δαμασκηνού τον Ιούνιο του 1827 στον Ιμπραήμ. "... δια να προσκυνήσωμεν είναι αδύνατον ... αν έλθης εδώ να μας πολεμήσης και μας νικήσης , δεν είναι μεγάλο κακόν, διότι θα νικήσης παπάδες, αν όμως νικηθής ... θα είναι εντροπή σου ..." και πραγματικά νικήθηκε μετά από επικό αγώνα και τη βοήθεια της Παναγίας. Μόνο κατά την κατοχή - Δεκέμβριος 1943 η Μονή λεηλατήθηκε, οι μοναχοί πλήρωσαν τη θηριωδία των Ναζί, φονευθέντες ριπτόμενοι σε απόκρημνο βράχο. Τα εναπομείναντα κελιά από την πυρκαγιά του 1934, πυρπολήθηκαν.
 Παρ' όλες αυτές τις δοκιμασίες, η Μονή του Μ. Σπηλαίου, όπως το έθνος μας μετά από κάθε καταστροφή - πυρκαγιά - ανεγειρόταν καλύτερη. 
Tο 1979 ανέλαβε την Ηγουμενία της Μονής ο μακαριστός Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης Νικηφόρος Θεοδωρόπουλος (+ 24.11.2012). Η Μονή από "ιδιόρρυθμος" έγινε "Κοινόβιος", ώστε απερίσπαστοι οι μοναχοί να υπηρετούν την Παναγία, στην υπηρεσία της οποίας έταξαν τους εαυτούς τους. 

Η Μονή Μεγάλου Σπηλαίου σήμερα
Το Μέγα Σπήλαιο αποτελεί όαση πνευματική για τους πολυάριθμους προσκυνητές παρόλο το μικρό αριθμό μοναχών, οι οποίοι καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας υπηρετούν αυτούς . Σ' αυτό επίσης συμβάλουν και οι λαικοί υπάλληλοι της Μονής. Η Παναγία σύντομα θα ευδοκήσει να ταχθούν στην υπηρεσία της νέοι αδελφοί και η Μονή να ξαναζήσει την παλαιά της αίγλη.
Με την βοήθεια της Παναγίας της Μεγαλοσπηλαιώτισσας επερατώθησαν οι εργασίες ανακαίνισης των κτιρίων της Ιεράς Μονής.
Η Ιστορική Ιερά Μονή έχει αλλάξει όψη γενικότερα προς το κατανυκτικότερο. Οι αναρίθμητοι προσκυνητές της Ιεράς Εικόνας της Παναγίας μας, αγάλλονται και χαίρονται για το έργο που επιτελέσθηκε. 
Στην προσπάθεια αυτή συνέβαλε και ο ο νέος Καθηγούμενος της Μονής,(από τον Μάρτιο του 2003,) Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης π. Ιερώνυμος Κάρμας.
Έτσι η αγωνία του σεπτού Ποιμενάρχου μας για την ολοκλήρωση των έργων έλαβε τέλος. Προς τούτο οφείλουμε θερμές ευχαριστίες για τις προσπάθειες που κατέβαλε προς ανεύρεση κονδυλίων για την ανακαίνιση και αναμόρφωση της Ιστορικής Ιεράς Μονής.
Πνευματικοί Θησαυροί Μονής
Η εικόνα της Παναγίας Μεγαλοσπηλαιωτίσσης

Είναι έργο του Αποστόλου Λουκά. Πιστεύεται ότι μαζί με το Ευαγγέλιο και τις Πράξεις των Αποστόλων την εχάρισε ο Απ. Λουκάς στο πνευματικό του τέκνο, τον ηγεμόνα της Αχαΐας Θεόφιλο. Εκείνος δε την κληροδότησε στους απογόνους του. Κατά την εποχή των διωγμών, αυτοί την έκρυψαν στο Σπήλαιο. Όταν αυτοί απέθαναν ή φονεύθηκαν δια τον Χριστόν, παρέμεινε στο Σπήλαιο μέχρι που ανακαλύφθηκε κατα τον θαυμαστό τρόπον από την Αγία Ευφροσύνη. Είναι ανάγλυφη, πάχους τριών πόντων και πλασμένη από κερί, μαστίχα και άλλες ύλες. Φέρει εσθήτα χρωματισμένη και χρυσά διαγράμματα. Από τις πολλές πυρκαγιές έχει αμαυρωθεί. Το σώμα της είναι εστραμμένο δεξιά, με κεκλιμένη την κεφαλή προς τον Υιόν της, κρατώντας τον στο δεξί χέρι (Δεξιοκρατούσα), ο οποίος με το αριστερό του χέρι κρατεί ελαφρά την αριστερή παλάμη της Μητρός Του, ενώ με το δεξιό κρατεί το Ευαγγέλιο. Δεξιά και αριστερά της κηρόπλαστης εικόνας παρίστανται, μετά φόβου άγγελοι. Στις τέσσερεις γωνιές της εικόνας δεξιά εξαπτέρυγα Σεραφείμ και αριστερά πολυόμματα Χερουβείμ.
Κειμηλιαρχείο της Ιεράς Μονής
Στο Κειμηλιαρχείο της Μονής υπάρχουν πολλά ιερά κειμήλια : σιγγίλια, χειρόγραφα με εξαίρετες μικρογραφίες,  διάφοροι σταυροί ευλογίας, χαλκογραφίες, προσωπογραφίες κ.α.







  Ανακαινίσθηκε εκ βάθρων από τους αδελφούς Αδραβιδιώτη και εγκαινιάσθηκε από τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερώνυμο στις 14.08.2013.

Ιερό Παρεκκλήσιο Αγ. Συμεών , Θεοδώρου και Ευφροσύνης, Κτιτόρων
Στο παρεκκλήσιο των Κτιτόρων Συμεών Θεοδώρου και Ευφροσύνης, υπάρχουν πολλές λειψανοθήκες με Ιερά Λείψανα πολλών Αγίων, οι τίμιες Κάρες των ιδρυτών της Μονής καθώς και τμήμα του ιερού Λειψάνου  του Αγ. Χαραλάμπους (άφθαρτο αριστερό χέρι σε στάση ευλογίας).
 Αξιοθέατα
Tο "Τρύπιο Λιθάρι",  απ' όπου διέρχεται το φως του ήλιου, μόνο στις δύο Ισημερίες.
Η βραχώδη περιοχή "κισωτή" από την οποία τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής το 1943 εγκρέμισαν τους πατέρες της Μονής καθώς και προσκυνητές.
Το ανακαινισμένο φρούριο που βρίσκεται στην κορυφή του βράχου του Μεγ. Σπηλαίου.
Παραγωγή
Η Ιερά Μονή του Μεγ. Σπηλαίου, παράγει, έξτρα παρθένο έλαιόλαδο, εσπεριδοειδή, και οίνο .
Πανηγύρεις Ιεράς Μονής
Η Ιερά Μονή εορτάζει καί πανηγυρίζει κατά τις εξής ημερομηνίες:
Την  15ην Αυγούστου (Κοίμησις Υπεραγίας Θεοτόκου)
Την  14ην  Σεπτεμβρίου (Ύψωσις Τιμίου Σταυρού)
Την 18ην Οκτωβρίου (Εορτή Αγίου Ενδόξου καί Αποστόλου Λουκά καί των Κτιτόρων Συμεών,Θεοδώρου και Ευφροσύνης – τελείται Ιερά Αγρυπνία).

Πρόσβαση
Η πρόσβαση στη Μονή σήμερα είναι εύκολη : στην Εθνική οδό Αθηνών - Πατρών, μετα την Ακράτα στην έξοδο της Πούντας  ακολουθούμε το δρόμο προς Καλάβρυτα. Μετά από 25 χιλ. φθάνουμε στη Ιερά Μονή.
Επίσης από το Διακοπτό με το εντυπωσιακό τρενάκι τον οδοντωτό, διασχίζοντας το απείρου κάλλους φαράγγι του Βουραϊκού φτάνει ο επισκέπτης - προσκυνητής στα Καλάβρυτα και από εκεί  με ταξί σε 10' βρίσκεται στη Ιερά Μονή.
Ωράριο Eπισκέψεων:
Καθ' όλη την ημέρα εκτός 13.00-14.00 
Παρακαλούνται οι ευλαβείς προσκυνητές όπως:
 α) εισέρχονται με σεβασμό, τάξη καί ευπρεπώς ενδεδυμένοι στην Ιερά Μονή και
 β) σεβασθούν τις ώρες λειτουργίας της Ιεράς Μονής.

Διεύθυνση:
IEPA MONH MEΓAΛOY ΣΠHΛAIOY
250 01 KAΛABPYTA
THΛ.: 26920 22401-23130
FAX: 26920 23035
Ἀπό τό «Κτιτορικό» τοῦ Κωνσταντίνου Οἰκονόμου τοῦ ἐξ Οἰκονόμων
Ἡ Παλαίφατος Βασιλική, Πατριαρχική καί Σταυροπηγιακή ἱερά Μονή τοῦ Μεγάλου Σπηλαίου, διῆλθε διά μέσου τῶν αἰώνων διά πολλῶν θλίψεων καί ὑπέστη πολλάς δοκιμασίας. Ἡ ἱστορία της περιέχει πολλάς σελίδας καταστροφῶν, δῃώσεων, ἐμπρησμῶν καί πυρκαϊῶν, ἐξ ὧν ἡ καταστρεπτικωτέρα συνέβη κατά μῆνα Ἰούλιον τοῦ ἔτους 1934. Κατεστράφησαν τότε μεταξύ πολλῶν ἄλλων κειμηλίων, ...χειρόγραφα καί λοιπά ἔντυπα κτιτορικά… Ἠκολούθησεν ὡς ἦτο ἑπόμενον σειρά ὅλη Κτιτορικῶν, τά ὁποῖα μοναδικόν σκοπόν εἶχον νά παρουσιάσουν τόν βίον τῶν αὐταδέλφων ὁσίων Πατέρων ἡμῶν Συμεών καί Θεοδώρου, Κτιτόρων τῆς ἱερᾶς ταύτης Μονῆς, καί τῆς ὁσίας Εὐφροσύνης, τῶν τήν ἁγίαν καί Θεομητορικήν εἰκόνα εὑρόντων, ὡς καί τόν τόπον τῆς εὑρέσεως.
Πληρέστερον πάντων τῶν κατά καιρούς συγγραφέντων Κτιτορικῶν, εἶναι τό ὑπό τόν τίτλον «ΚΤΙΤΟΡΙΚΟΝ ἤ ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΗΡΙΟΝ τῆς Ἱερᾶς καί Βασιλικῆς Μονῆς τοῦ ΜΕΓΑΛΟΥ ΣΠΗΛΑΙΟΥ», τό ὁποῖον ἐξεδόθη ἐν Ἀθήναις…τό ἔτος 1840… Τοῦ Κτιτορικοῦ τούτου ἐγένοντο πολλαί ἐπανεκδόσεις:…τῶν ἐτῶν 1864 καί 1910... τοῦ ἔτους 1911… τοῦ ἔτους 1925… Καί τέλος τοῦ ἔτους 1977… Εἰς τήν ἔκδοσιν ταύτην προβαίνοντες, παραδίδομεν εἰς τούς εὐσεβεῖς προσκυνητάς …τήν ἀρχικήν καί ἐν ταὐτῷ αὐθεντικήν ἔκδοσιν τοῦ Κτιτορικοῦ, δηλ. τοῦ ἔτους 1840, ἄνευ προσθηκῶν ἤ συμπληρώσεων καί ἄνευ ἐπεμβάσεων εἰς τό κείμενον… Τό κείμενον χρησιμοποιεῖ τό γλωσσικόν ἰδίωμα τῆς ἐποχῆς τοῦ Κωνσταντίνου Οἰκονόμου, τοῦ ἐξ Οἰκονόμων, δηλ. τήν ρέουσαν γλαφυράν καί τόσον πλουσίαν εἰς ἔκφρασιν ἁπλῆν καθαρεύουσαν τῆς ἑλληνικῆς γλώσσης…
Ἕν ἀκόμη σημεῖον, τό ὁποῖον ὀφείλομεν νά ἐπισημάνωμεν εἶναι ἡ χρονολόγησις τῶν γεγονότων. Ὁ Κωνσταντῖνος Οἰκονόμος ὁ ἐξ Οἰκονόμων, ἀκολουθῶν τάς χρονολογίας τῶν πρό αὐτοῦ συγγραφέων, ἀνάγει τήν ζωήν καί τήν δρᾶσιν τῶν αὐταδέλφων ὁσίων καί θεοφόρων πατέρων ἡμῶν Συμεών καί Θεοδώρου εἰς τόν Δ΄ (4ον) αἰῶνα… Ἡ ἀκριβής χρονολόγησις τῶν γεγονότων εἶναι ζήτημα σπουδαῖον, ἀλλ’ ὁπωσδήποτε ἀφορᾷ προεχόντως τήν ἐπιστημονικήν ἔρευναν καί διά τοῦτο ἀποτελεῖ ἔργον τῶν εἰδικῶν ἐπιστημόνων, οἱ ὁποῖοι δύνανται νά διατυπώνουν τάς θεωρίας των καί νά τάς ἀναθεωροῦν μετά ταῦτα, ἀλλά τό ζήτημα τοῦτο δέν μειώνει ποσῶς τήν ἀξίαν τοῦ παρόντος Κτιτορικοῦ, τό ὁποῖον ἀποβλέπει εἰς τήν πνευματικήν ὠφέλειαν τῶν εὐλαβῶν Προσκυνητῶν τῆς ἱερᾶς Μονῆς, διά τοῦτο ἄλλωστε καί ὡς «Προσκυνητήριον»συνεπιγράφεται…
Ἔγραφον ἐν Αἰγίῳ τῇ 19ῃ Νοεμβρίου 1985

  • Share:

You Might Also Like

0 σχόλια